Başkomutanlık Meydan Muharebesi

Başkomutanlık Meydan Muharebesi, Kurtuluş Savaşı döneminde gerçekleştirilen ve diğer adıyla Büyük Taarruz olarak bilinen önemli bir askeri harekâttır. Bu muharebe, Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra kazanılan en kritik zaferlerden biridir. Hem stratejik hem de sembolik önemi açısından Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde büyük bir dönüm noktası olmuştur. Türk milleti, Kurtuluş Savaşı yıllarında zorluklarla dolu bir süreç geçirmiş olsa da, milletin birlik ve beraberlik içinde hareket etmesi ve zafer inancı, bu önemli savaşı kazanmasını sağlamıştır. Bu muharebe, düşman kuvvetlerine Türk milletinin asla yenilmeyeceğini bir kez daha kanıtlamıştır.

Sakarya Savaşı ve Sonrası

Sakarya Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Kars ve Ankara Antlaşmaları imzalanmış ve İtilaf Devletleri, yeni bir barış önerisi hazırlamak zorunda kalmışlardır. İtilaf Devletleri kısa bir süre sonra, Türk-Yunan savaşlarını durduracak ateşkes önerisini Ankara'ya iletmişlerdir. Bu öneride çeşitli maddeler dile getirilmiştir:

Türk-Yunan birlikleri arasında on kilometrelik askersiz bir alan oluşturulacak.
İtilaf Devletleri, kendi istekleri doğrultusunda orduları denetleyecek.
Savaşın üç ay süreyle durdurulup daha sonra devam edeceği.
Taraflardan biri savaşa başlamak isterse ateşkesin bitimine en az on beş gün kala karşı tarafa ve İtilaf Devletleri temsilcilerine bildirecektir.

Yunanistan, bu ateşkes antlaşmasını onayladı. TBMM, Türk ordusunun denetlenmesi dışındaki koşulları kabul etti. Ateşkes ile birlikte Anadolu'nun işgal kuvvetlerince boşaltılması istendi. İtilaf Devletleri, 26 Mart 1922'de yeni hazırlanan barış antlaşmasının şartlarını Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirdi. Bu antlaşmaya göre:

Trakya sınırı; Tekirdağ Türklerde, Edirne, Kırklareli ve Babaeski Yunanlılarda kalacak şekilde çizilecek.
Boğazlardan serbest geçiş sağlamak için Gelibolu Yarımadası'nda ve Boğazlar yöresinde askerden arındırılmış bölge oluşturulacak.
İstanbul, barış yapılır yapılmaz boşaltılacak.
Doğuda bir Ermeni devleti kurulması sağlanacak.
Sevr Antlaşması'ndaki mali komisyon kaldırılacak, İtilaf Devletlerinin ekonomik çıkarları, Türk Devletinin egemenliği zedelenmeden korunacaktır.
Sevr koşullarının biraz değiştirilmiş şekli olan yeni barış önerisi Misak-ı Millî'ye aykırıydı. Artık Türk halkı için tek kurtuluş çaresi olarak savaşmak kalmıştı. Bu dönemde yeniden savaş hazırlıklarına başlandı.

Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nin Başlaması

Mustafa Kemal Atatürk'ün başkomutanlık süresinin dolması üzerine, görevi 6 Mayıs 1922'de üç aylığına, 20 Temmuz 1922'de ise süresiz olarak uzatıldı. Başkomutanlık Meydan Muharebesi, 26 Ağustos 1922 sabahı Kocatepe'de başladı. Yunan ordusunun birçok mevzisi düşürüldü. 29 Ağustos'ta Dumlupınar'da başlatılan taarruz, 30 Ağustos'ta Kütahya'nın, 1 Eylül'de Uşak'ın, 2 Eylül'de Eskişehir'in, 6 Eylül'de Balıkesir ve Bilecik'in, 7 Eylül'de Aydın'ın, 8 Eylül'de Manisa'nın ve son olarak 9 Eylül'de İzmir'in kurtarılması ile zaferle sonuçlandı.

Bu muharebe, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesindeki kararlılığını ve azmini bir kez daha ortaya koymuş, ulusal direnişin sembolü haline gelmiştir. Başkomutanlık Meydan Muharebesi, Türk Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanmasında önemli bir rol oynamış ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına giden yolu açmıştır.